Żyrardów – ciekawe atrakcje i zabytki. Co warto zobaczyć w Żyrardowie?

Żyrardów to średniej wielkości miasto, leżące około 50 km od centrum Warszawy i niecałe 10 km od Radziejowic. Historia Żyrardowa jest krótka, ale za to bardzo ciekawa – miasto powstało jako efekt rewolucji przemysłowej, po której pamiątką są zabytki z XIX i początku XX wieku. Podpowiadamy, co warto zobaczyć w Żyrardowie!

Historia Żyrardowa

Żyrardów został założony w 1830 roku. W pierwszych latach istnienia miasta uruchomiono w nim mechaniczną przędzalnię lnu. Jej stworzenie Królestwo Polskie powierzyło francuskiemu inżynierowi i wynalazcy Filipowi de Girardowi, któremu to miasto zawdzięcza swą nazwę. Zakład zaczął funkcjonować w lipcu 1833 roku. Początkowo należał on do spółki stworzonej przez polskich inwestorów, ale w 1857 roku został przejęty przez niemieckich przedsiębiorców – Karola Hiellego i Karola Dittricha. Za rządów syna drugiego z nich nastąpił dynamiczny rozwój fabryki i samego Żyrardowa. Miasto nie ucierpiało znacząco podczas I oraz II wojny światowej, dzięki czemu zachowało się w nim całe osiedle robotnicze i inne ciekawe zabytki.

Zabytki Żyrardowa – osada fabryczna i stara przędzalnia

Najważniejszym zabytkiem Żyrardowa jest dawny zakład produkcyjny, stanowiący centrum współczesnego miasta. Co ciekawe, Żyrardowa osada fabryczna to obecnie jedyny w Europie zachowany w całości zespół urbanistyczny miasta przemysłowego pochodzący z tego okresu. W skład kompleksu wchodzi między innymi wspomniana już stara przędzalnia, która rozpoczęła swą działalność w 1833 roku. Na jego terenie znajdują się też nowsze budynki, powstałe w trakcie rozbudowy zakładu – jednym z nich jest nowa przędzalnia z 1912 roku. Znaczna część starej przędzalni pełni obecnie funkcje handlowe, natomiast nowa została zaadaptowana na obiekt mieszkalny.

Wizytówką Żyrardowa są także domy mieszkalne zbudowane w drugiej połowie XIX wieku i na początku XX wieku dla zatrudnionych w zakładzie pracowników. Dzięki ich ceglanym bryłom – znaczna część z nich powstała z nieotynkowanej czerwonej cegły – całe centrum miasta jest dziś atrakcją turystyczną. Co więcej, na liście blisko 300 żyrardowskich zabytków, to właśnie budynki mieszkalne stanowią zdecydowaną większość.

Kościoły Żyrardowa – co warto zobaczyć?

Oprócz odkrywania industrialnej przeszłości Żyrardowa, podczas wizyty w tym mieście warto trochę czasu przeznaczyć również na zwiedzanie znajdujących się w nim zabytkowych obiektów sakralnych. Największym, a zarazem najważniejszym z nich jest mieszczący się w samym sercu Żyrardowa kościół pw. Matki Bożej Pocieszenia – górująca nad miastem neogotycka ceglana świątynia. Obiekt wzniesiono u progu XX wieku według projektu Józefa Piusa Dziekońskiego – do jego budowy wykorzystano ponad 3 miliony cegieł. Charakterystycznym elementem kościoła są dwie strzeliste wieże o wysokości 70 metrów. We wnętrzu świątyni można zobaczyć główny ołtarz z lat 1929-1931, secesyjne witraże oraz imponujący żyrandol.

Kolejnym wartym poznania obiektem jest kościół św. Karola Boromeusza – najstarsza świątynia w Żyrardowie, powstała w 1891 roku. Podobnie jak kościół pw. Matki Bożej Pocieszenia, obiekt powstał w stylu neogotyckim, a do jego budowy wykorzystano cegłę, jednak od głównej żyrardowskiej świątyni jest on znacznie mniejszy. Na liście zabytków sakralnych w mieście znajduje się też kościół Wniebowstąpienia Pańskiego. Został wzniesiony w 1898 roku jako świątynia luterańska i także jest utrzymany w stylu neogotyckim.

Najciekawsze muzea w Żyrardowie

Chcąc bliżej poznać dzieje Żyrardowa, wycieczkę po mieście możemy urozmaicić zwiedzaniem lokalnym muzeów. Jednym z nich jest Muzeum Mazowsza Zachodniego, mieszczące się w budynku reprezentacyjnej willi Karola Dittricha juniora. Muzeum jest podzielone na cztery działy – sztuki, etnograficzny, historii i ikonografii. Można w nim zobaczyć ciekawe obrazy, grafiki i rzeźby, panoramę Żyrardowa z 1899 roku czy kolekcje zdjęć, pocztówek i ulotek reklamowych.

Kolejną atrakcją jest Muzeum Lniarstwa im. Filipa de Girarda, w którym można dowiedzieć się, jak wygląd proces technologiczny tworzenia tkanin wykorzystywany w fabryce aż do 1999 roku – czyli do czasu jej zamknięcia. Muzeum można zwiedzać zarówno tradycyjnie, jak i biorąc udział w specjalnej grze terenowej.

Zalew Żyrardowski – centrum letniego wypoczynku

Dużą atrakcją Żyrardowa, która ucieszy zwłaszcza miłośników aktywności i amatorów wypoczynku na świeżym powietrzu, jest Zalew Żyrardowski – sztucznie utworzony w latach 90. ubiegłego wieku. W 2018 roku miejsce poddano kompleksowej rewitalizacji, dzięki czemu stało się ono najpopularniejszym celem wiosennych i letnich wypadów nad wodę – zarówno wśród mieszkańców, jak i turystów. Znajdują się tu strzeżone i ogrodzone kąpielisko, dwie plaże, przystań, restauracja, plenerowe siłownie, boiska do piłki plażowej oraz drewniany plac zabaw dla dzieci. Słowem – wszystko, co niezbędne do beztroskiego wypoczynku na łonie natury.